In Portugal werd in 1910 de monarchie omvergeworpen. Daarna doopten veel plaatsen hun belangrijkste plein om tot Plein van de Republiek (Praça da República). Braga heeft ook een Plein van de Republiek. Hieraan lag ooit het kasteel. Nu rest daarvan nog slechts 1 toren. Wat hetzelfde is gebleven: dit is het hoogste punt van Braga.
Vanaf het plein heb je in 3 richtingen fantastische zichtlijnen. Eindigend bij monumenten. In het verlengde van de Avenida Central zie je in de bergen het heiligdom Bom Jesus do Monte liggen, in 2019 tot UNESCO werelderfgoed uitgeroepen. Een grote hoeveelheid trappen leidden naar de kerk van de goede Jezus. Voor de toerist is het een indrukwekkend architectonisch schouwspel. De trap symboliseert de passie van Christus en de weg naar verlossing. Als gelovige treed je op de trappen in het voetspoor van Jezus.
Draai op het Plein van de Republiek de andere kant op en je kijkt heuvelafwaarts een lange winkelstraat in, de Rua do Souto. Helemaal aan het eind hiervan ligt de stadspoort Porta Nova. Het was met die stadspoort in het vizier dat het bij me opkwam om te googelen naar de stadsplanning van Braga. Zo’n lange straat en dan zo’n monument aan het eind: dat is niet toevallig ontstaan. Dat is bedacht. Onwillekeurig kwam hier de vergelijking met Parijs bij me op. Champs-Élysées en Arc de Triomphe, maar dan iets pittoresker en minder strak.
Googelen op ‘stadsplanning Braga’ leverde weinig op. Alle Google-resultaten gingen over de huidige stad: plannen om de natuur in en om de stad zoveel mogelijk te beschermen en het historische centrum autoluw te houden, goed toegankelijk voor wandelaars. Braga staat duidelijk niet bekend om 1 of ander historisch urbanisatieplan.
Zoeken op de straatnaam Rua do Souto leverde wél iets op: de straat werd in 1466 aangelegd ter vervanging van een oud pad dat naar het kasteel liep. Het bevel kwam van aartsbisschop D. Diogo de Sousa. Diezelfde aartsbisschop liet ook het aan de Rua do Souto gelegen bisschoppelijk paleis uitbreiden, zodat het met een voorplein aan de straat kwam te liggen. Dit plein, Largo do Paço, moest imponeren: hier zetelde de bisschop.
Aan de andere kant van de straat, schuin tegenover het bisschoppelijk paleis, ligt de kathedraal van Braga. Kijk je langs de voorgevel van de kathedraal dan tref je nog een mooie zichtlijn, want dan kijk je in de verte tegen de Onze-Lieve-Vrouwetoren aan (Torre Medieval de Nossa Senhora da Torre). Dit monument is toren en barokke straatkapel in één. Als de deuren op de 1ste verdieping zijn opengeslagen dan staat daar Maria.
De paar rake zichtlijnen maken bij lange na geen Parijs. En volgens Google is Braga zelfs niet het woord stadsplanning waardig, maar het is wel wat Braga typeert. De stedelijke ruimte getuigt van de religieuze en kerkelijke invloed. In Braga zetelde het oudste bisdom van Portugal en deze macht heeft zijn stempel gedrukt op de stad: straten, pleinen en stadspoorten. Het maakt Braga tot een geslaagde stad, waar je (als voetganger) makkelijk doorheen beweegt.
Braga telt ook ontzettend veel kerken. Imponerende barokke kerken. Pracht en praal. Het heeft Braga de bijnaam ‘Rome van Portugal’ bezorgd. De vele kerken maken geen Rome, maar wel Braga. Het zijn ijkpunten in de stedelijke ruimte. Als magneten bepalen ze je route. Braga ontdekken gaat daardoor vanzelf. De kerken maken Braga een prettige stad. Alleen moet je als toerist wel van religieus erfgoed houden.
